Showing results by author "Fiodor Dostojewski" in All Categories

Oto powieść, z utworów Dostojewskiego kto wie czy nie największa, na pewno zaś najgłębiej badająca mroczne tajniki duszy, a zarazem wzywająca do wytrwania w poszukiwaniu piękna jej wnętrza, chrześcijańskiej caritas, miłości współczującej i wybaczającej. Taki jest główny bohater, książę Lew Myszkin, który bez grosza przy duszy przyjeżdża do Rosji, by objąć spory majątek. Swej dobrotliwości, pokorze oraz irytującej wręcz naiwnej ufności do ludzi, zawdzięcza tytułowy przydomek, jakim obdarzają go znajomi.

Fiodor Dostojewski – mistrz zaglądania do duszy – w czterech nowelach zawartych w tym zbiorze opowiada cztery cudownie różne historie. Ich spoiwem jest sam Dostojewski, jego bohaterowie zawieszeni w świecie iluzji, zazwyczaj w hierarchii społecznej gdzieś pośrodku, z marzeniami by być bogatsi, by żyć pełnią życia a nie w duszącej atmosferze ich otaczającej, którą przecież sami tworzą. Pełni przebiegłości i wyszukanych form towarzyskich, pełni grzeczności a zarazem brutalni w swych dążeniach.

Wielowątkowa, diaboliczna opowieść o tym, jak szlachetne idee indywidualnej wolności, w umysłach ludzi na wolność niegotowych, kształtowanych w uściskach carskiego samodzierżawia, przeradzają się w idee nihilizmu, bezwładne rewolucyjne ruchy i terroryzm. Gęste od mrocznych emocji, mieszaniny obłudy i szlachetności, nienawiści i współczucia, niewinności i amoralnego cynizmu, są "Biesy" krzywym zwierciadłem.

W 1849 roku, za przynależność do Koła Pietraszewskiego, Dostojewski został skazany na karę śmierci przez rozstrzelanie. W ostatniej chwili car zamienił wyrok na więzienie połączone z ciężkimi robotami. Pisarz przebywał na katordze cztery lata, a doświadczenia zebrane w tym okresie pozwoliły mu przedstawić w powieści obraz życia w syberyjskim więzieniu. Swoje wspomnienia Dostojewski wkłada w usta szlachcica skazanego za zabójstwo żony na dziesięć lat ciężkich robót.

Pozycja zaliczana do powieści sentymentalnych w dorobku pisarza. W utworach tych autor nie wzdraga się przed obnażaniem jasnych i ciemnych (tych jest więcej) stron z życia marginesów społecznych Petersburga. Znamienne jest to, że zło i zgnilizna moralna dominują nad dobrem. Dominują naturalnie w sensie ilościowym, bo przewagę moralną Dostojewski daje dobru. Skrzywdzeni i poniżeni to przede wszystkim powieść o przebaczeniu. Dokładniej mówiąc, o przebaczeniu przez ojca córce, ale i na odwrót.

Ta niewielkich rozmiarów powieść Dostojewskiego, przenosi nas do fikcyjnego Ruletenberga, w którym ważą się losy arystokratycznej rodziny i osób z nią związanych. Wszyscy grają: sami ze sobą, z najbliższymi, z losem; grają pasjami, zatracając się całkowicie. Nawet stareńka "la baboulinka", 75-letnia Antonida Wasiliewna, która – mogłoby się wydawać – bezbłędnie demaskuje zakłamanie bliskich i ukazuje ich prawdziwe motywy, sama daje się porwać emocjom gry w kasynie przegrywając pieniądze przeznaczone na remont cerkwi. Autor z niezwykłą precyzją opisuje wir uczuć, w jaki wpadają hazardziści.

"Poemat o wielkim inkwizytorze" to fragment najważniejszego dzieła Fiodora Dostojewskiego pt. "Bracia Karamazow". Ten filozoficzny utwór porusza najgłębsze zagadnienia ludzkiej egzystencji, skupiając się na wolności i poddaństwie człowieka. Akcja poematu rozgrywa się w Sewilli w okresie brutalnej działalności inkwizycji, karającej heretyków karą śmierci na stosie. Kiedy na Ziemię ponownie zstępuje Chrystus, natychmiast zostaje pojmany i osadzony w więzieniu, gdzie odwiedza go tytułowy inkwizytor, oskarżając Syna Bożego o danie ludziom wolnej woli.